Giấm Bỗng Là Gì? Giấm Bỗng Và Cơm Mẻ Khác Nhau Thế Nào

Giấm bỗng là gì?

Giấm bỗng là một loại gia vị rất được ưa chuộng ở miền Bắc nhờ vào vị chua tự nhiên được tạo ra từ quá trình lên men hèm rượu. Vì giấm bỗng được lên men từ hèm rượu và có ít cồn, nó có khả năng tuyệt vời trong việc làm giảm mùi tanh của các loại thủy hải sản và gia cầm.

Chính vì lý do này, giấm bỗng thường được sử dụng để sơ chế hoặc kết hợp với các món ăn như gà, vịt, và thủy hải sản. Một ví dụ tiêu biểu không thể không nhắc đến là món bún ốc nổi tiếng, mang đến hương vị thơm ngon và hấp dẫn khó cưỡng.

Dấm bỗng được sử dụng rộng rãi trong nhiều món ăn để tạo vị chua thanh, đặc biệt nhờ vào hương rượu nhẹ và chút cồn, giúp làm giảm mùi tanh của cá, ốc, và các loại thủy hải sản khác. Mặc dù dấm bỗng và cơm mẻ đều có khả năng tạo độ chua, nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai loại gia vị này do quy trình chế biến của chúng khác biệt hoàn toàn.

Giấm Bỗng Có Phải Là Cơm Mẻ?

Mặc dù đều là gia vị chua, nhưng dấm bỗng và cơm mẻ có nguyên liệu chế biến rất khác nhau. Giấm bỗng là một loại giấm được sản xuất bằng cách lên men rượu hoặc nước ngọt bằng vi khuẩn acetobacter. Trong khi đó, cơm mẻ là một loại thực phẩm truyền thống của nhiều quốc gia Châu Á, được sản xuất bằng cách lên men cơm trong môi trường ẩm ướt bằng vi khuẩn lactic acid.

Cơm mẻ có hương vị chua nhẹ và có chứa nhiều vi khuẩn có lợi cho sức khỏe, trong khi dấm bỗng có vị chua đậm và thường được sử dụng để tạo hương vị cho các món ăn và đồ uống. Tuy nhiên, cả hai loại thực phẩm đều có lợi cho sức khỏe và có thể được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau.

Công dụng của giấm bỗng

Dấm bỗng là gia vị chua lên men tự nhiên từ hèm rượu, phổ biến ở miền Bắc Việt Nam. Nó có nhiều công dụng, bao gồm:

- Làm gia vị: Dấm bỗng thường được sử dụng trong các món ăn truyền thống của miền Bắc Việt Nam như bún ốc, bún thang và canh cá, giúp tăng hương vị và tạo sự hấp dẫn.

- Khử mùi tanh: Nhờ chứa axit axetic, dấm bỗng có khả năng loại bỏ mùi tanh của thực phẩm như cá và ốc, đồng thời làm mềm thịt và giúp món ăn thấm gia vị.

- Làm sạch vết nhựa: Tính axit của dấm bỗng giúp phân hủy nhựa thực phẩm từ chuối xanh, mít, và nộm hoa chuối, làm cho việc rửa sạch dễ dàng hơn.

- Tẩy rửa: Dấm bỗng cũng hữu ích trong việc loại bỏ vết bẩn cứng đầu trên đồ dùng nhà bếp nhờ khả năng hòa tan chất béo và protein, đồng thời có tác dụng sát khuẩn.

- Đốt cháy mỡ thừa: Axit axetic trong dấm bỗng hỗ trợ trao đổi chất, giúp đốt cháy calo và mỡ thừa, đồng thời các chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.

- Làm đẹp: Dấm bỗng có thể dùng làm mặt nạ dưỡng da, giúp sáng mịn và se khít lỗ chân lông, nhưng cần thử nghiệm trước và không dùng quá thường xuyên để tránh kích ứng.

Dấm bỗng có thể sử dụng trực tiếp hoặc pha loãng với nước. Vì có vị chua, nên điều chỉnh lượng dấm bỗng phù hợp để món ăn không bị chua quá. Để bảo quản lâu dài, hãy giữ dấm bỗng trong tủ lạnh.

Cách làm giấm bỗng đơn giản tại nhà

Để làm dấm bỗng, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu sau:

- Gạo ngon
- Men rượu
- Nước

Quy trình làm dấm bỗng:

- Làm cơm rượu: Nấu gạo ngon thành cơm, sau đó thêm men và ủ trong khoảng 2 - 3 ngày để cơm lên men.

- Chưng cất rượu: Chưng cất cơm rượu để lấy rượu trắng. Phần rượu trắng được loại bỏ, phần cơm rượu còn lại là hèm.

- Làm dấm bỗng: Nấu hèm khoảng 2 - 3 lần, rồi chắt lấy nước lần cuối. Đổ nước hèm vào chai, đậy kín bằng vải và để tự nhiên khoảng 1 - 2 ngày để nước có vị chua.

Dấm bỗng thành phẩm có màu vàng nhạt, vị chua thanh và hương thơm đặc trưng. Đây là gia vị không thể thiếu trong ẩm thực Việt Nam, giúp món ăn thêm đậm đà và hấp dẫn.

Mẹo làm dấm bỗng ngon: Sử dụng gạo nếp cái hoa vàng để có dấm bỗng thơm ngon hơn. Chỉ chưng cất đủ lượng cần thiết để lấy rượu trắng, phần cơm rượu còn lại sẽ dùng để làm dấm bỗng. Nên nấu hèm ở lửa nhỏ để tránh cháy và điều chỉnh thời gian ủ dấm bỗng theo thời tiết. Dấm bỗng làm tại nhà sẽ giúp bạn có gia vị thơm ngon cho gia đình.

Lưu ý khi sử dụng giấm bỗng

- Không sử dụng quá nhiều dấm bỗng: Dấm bỗng có tính axit, việc dùng quá nhiều có thể gây hại cho dạ dày, đặc biệt với những người có vấn đề về dạ dày. Sử dụng quá mức có thể làm tăng tiết axit, gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dẫn đến đau bụng, ợ chua, khó tiêu, và tăng nguy cơ viêm loét dạ dày hoặc tá tràng.

- Tránh sử dụng dấm bỗng bị hỏng: Dấm bỗng đã bị hỏng có thể có mùi hôi, vị chua gắt và chứa vi khuẩn hoặc nấm mốc, gây nguy cơ ngộ độc thực phẩm với triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, và nôn mửa.

- Không dùng dấm bỗng cho món ăn của trẻ em: Dấm bỗng có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ em vì hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện để xử lý thực phẩm có tính axit. Nếu cần, nên pha loãng dấm bỗng với nước theo tỷ lệ 1:10 để dùng cho các món ăn nhẹ.

- Cách bảo quản: Bảo quản dấm bỗng ở nơi thoáng mát và tránh ánh nắng mặt trời, vì ánh sáng có thể làm giảm chất lượng của dấm bỗng. Đậy kín nắp để tránh tiếp xúc với không khí và oxy hóa. Nếu lưu trữ trong tủ lạnh, dấm bỗng có thể dùng được trong khoảng 6 tháng.

Nếu thấy dấm bỗng có mùi chua gắt, màu đục, hoặc có cặn và bọt khí, đó là dấu hiệu của việc dấm bỗng bị hỏng và không nên sử dụng. Những lưu ý này giúp bạn sử dụng dấm bỗng một cách an toàn và hiệu quả.

Biên tập: Vân Khánh